هوش مصنوعی، ابزاری برای ایجاد تحول در اجتهاد

آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی در دیدار با جمعی از اساتید حوزه و دانشگاه استان مرکزی که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) برگزار شد، با اشاره به وحدت حوزه و دانشگاه گفت: در گام اول انقلاب، یک نتیجه روشنی از این وحدت و آنچه که امام امت به دنبال آن بود، محقق نشد؛ که اگر آن نتیجه به ثمر می نشست، این آسیب ها امروزه وجود نداشت.

به گزارش پایگاه خبری رهپویان قم،استاد درس خارج حوزه علمیه با بیان این که واقعیت چنین است در این چهل سال از عمر انقلاب ارتباط عمیق بین حوزه و دانشگاه نبوده و تنها با صرف حضور این ارتباط به خوبی محقق نشده است، اظهار داشت: حضور حوزویان در دانشگاه و بالعکس مقدمه کار است، باید انتظاری که انقلاب و دین در این زمان بسیار مهم وحساس از اساتید و دانشجویان دانشگاه و حوزه دارد را درک کنیم و به آن عمل کرد.

وی با توجه به اینکه بسیاری از تحقیقات و پژوهشات حوزوی هنوز در محافل دانشگاهی مطرح نشده است، ابراز داشت: ارتباط حوزه و دانشگاه به این است که بدانیم چه فهم عمیقی از دین داریم، آیا شبهات دانشگاهیان نسبت به دین کمتر یا بیشتر شده است.

فهم دین در دانشگاه در حد مطلوب نیست

آیت الله فاضل با بیان اینکه وحدت حوزه و دانشگاه شکل نگرفته است، تصریح کرد: دینداری در دانشگاه هنوز در حد مطلوب نظام نیست هرچند دانشجویان دیندار و مذهبی داریم اما بنظر می رسد فهم دین به آن نحو مطلوب نیست، از ابتدای انقلاب این زمزمه از دانشگاه شروع شد که ما باید دور ولایت فقه را خط بکشیم و ولایت علم را مطرح کنیم، یک تعارضی را بین علم و فقه ایجاد کردند و متأسفانه تعارض یک مقداری در ذهن بعضی از اساتید محترم دانشگاه و دانشجوها موجود است. واقع مسئله وحدت حوزه و دانشگاه هنوز شکل نگرفته، دینداری امروز در دانشگاه مطلوب نظام نیست، البته دانشجوها بسیار مقید که در مراسم اعتکاف شرکت می کنند، در مراسم اربعین شرکت می کنند، اینها هستند و عده‌شان قابل مقایسه با قبل از انقلاب نیست، ولی فهمی که یک استاد دانشگاه از دین باید داشته باشد و این فهم را به دانشجو منتقل کند و دانشجو هم باید این فهم را نسبت به دین پیدا کند به نظر می‌رسد که مطلوب نیست.

 

رییس موسسه فقهی ائمه اطهار (ع) با توجه به ضرورت جلسات مختلف و ارتباط تنگاتنگ بین حوزه و دانشگاه گفت: اگر این ارتباط واقعی بین حوزه و دانشگاه شکل بگیرد به این صورت که حوزه علم را باور کند کما اینکه در جریان کرونا این اتفاق محقق شده و حوزه به همراه علم و علم هم با دین حرکت کند، وحدت حوزه و دانشگاه به ثمر خواهد نشست.

وی با اشاره به تحقیقات انجام شده در این مرکز درباره فقه پزشکی، سیاسی، اجتماعی و … گفت: البته در این زمینه ارتباط نزدیکی با اساتید دانشگاه داریم ولی مجموعه دانشگاهیان و اساتید کشور خیلی از اینگونه موارد دور هستند در حالی که فقه برای همه شئونات زندگی و مباحث علمی برنامه دارد.

 

نگاه دانشجوی ما به دین با قبل از انقلاب تفاوت زیادی نکرده است

استاد درس خارج حوزه علمیه با این بیان که نگاه دانشجوی ما به دین با قبل از انقلاب تفاوت زیادی نکرده است، اذعان داشت: باید حوزه و دانشگاه به صورت مسئله محور هر دو نقش خود را ایفاء کنند، امیدواریم با همت اساتید دانشگاه و روحانیونی که در دانشگاه حضور دارند این جریان محقق شود.

 

آیت الله فاضل با بیان اینکه امروز هوش مصنوعی در همۀ ابعاد علم وارد شده است و حوزه علمیه باید نسبت به هوش مصنوعی توجه داشته باشد،ابراز داشت: هوش مصنوعی ابزاری است که اگر به دست اهلش بیفتد می تواند نتایج خوب و مفیدی برای بشریت به ارمغان بیاورد.

وی با این بیان اینکه اگر کسی بخواهد بوسیله دین و با استفاده از هوش مصنوعی می تواند به ضرر بشر فعالیت کند، ادامه داد:  ما در ابتدای آشنایی هوش مصنوعی می باشیم و از شما اساتید متخصص در زمینه هوش مصنوعی استمداد می کنم که به میدان علوم اسلامی بیایید تا با هوش مصنوعی بتوانیم جامعیت دین را ببینیم.

عضوجامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: اگر هوش مصنوعی به معنای کلان خودش به میدان بیاید می تواند اجتماعی بودن دین را تثبیت کند .

 

با استفاده از هوش مصنوعی می توان به اجتهاد و فقیه کمک کرد

رییس موسسه فقهی ائمه اطهار (ع) با اشاره به اینکه هوش مصنوعی می تواند تحولی در اجتهاد به وجود بیاورد، اظهار کرد: اجتهاد مسئله بسیار سخت و مشکلی است، گاهی برای یک مساله باید یک سال کار صورت بگیرد، هوش مصنوعی در این زمینه می تواند به اجتهاد یاری برساند.

ایشان در ادامه با اشاره به آیه ۱۷ سوره اسراء ابراز داشت: هوش مصنوعی درک معنا می کند وبواسطه این درک می تواند ارتباط بین آیات و روایات را آشکار و روشن تر کند، با توجه به آیه تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِيهِنَّ  وَإِنْ مِنْ شَيْءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَكِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ به نظر بنده می رسد که هوش مصنوعی یک مصداق از مصادیق این آیه است که به کمک آن می توان به اجتهاد و فقیه کمک شایانی رساند.

 

آیت الله فاضل با بیان اینکه در انطباق مبانی در فتوا می توان از هوش مصنوعی کمک گرفت، خاطرنشان کرد: وظیفه حوزه حفظ دینداری مردم است و چه بسا تبلیغ، ترویج و فهم دین در آینده راه و ابزاری بجر هوش مصنوعی نداشته باشد لذا ضرورت دارد این مسئله زمینه ای برای وحدت بین حوزه و دانشگاه به وجود بیاورد.