نگاه رهبر معظم انقلاب به قانون، راهبردی عمیق فراروی حوزه است

عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به دو تحول عمده “موضوعی“ و “مناسباتی“ فراروی فقه گفت: لازم است فقه به توانایی های روشی و محتوایی جهت تعامل با تحولات موضوعی و مناسباتی مجهز گردد تا بتواند انسان معاصر را مخاطب خود قرار بدهد.

به گزارش پایگاه خبری رهپویان قم ،آیت الله احمد مبلغی در جلسه اختتامیه کارگاه مشق اجتهاد در گرگان خاطرنشان کرد: پیدایی دو تحول موضوعی و مناسباتی در جامعه، به ظهور انسان معاصر با نیازها، ادبیات، سطح توقع و امکانات جدید انجامیده است.

*دو چالش فرا روی فقه

وی با اشاره به دو چالش عمده در برابر فقه بیان داشت: شرایط جدید فراروی فقه که از آن به چالش تعبیر می‌کنیم عبارت از دو تحول عمده است که رخ داده است و آن، تحول موضوعی و تحول مناسباتی است.

آیت الله مبلغی در توضیح تحول موضوعی گفت: امروزه موضوعات در جامعه انسانی دچار تحول اساسی شده اند که عبارت است از “چند لایه ای شدن موضوعات”، “در هم تنیده شدن موضوعات”، “فرامرزی شدن موضوعات” و “آینده ای شدن بخشی از هویت موضوعی  موضوعات“.

وی افزود: در اثر این تحولات چندگانه، موضوعات اولا به شدت تکثیر شده اند، ثانیا تکثیر آنها  جنبه تصاعدی به خود گرفته است ثالثاً  موضوعات به غایت پیچیده شده‌اند، رابعاً قدرت فرصت بخشی و یا تهدید کنندگی آنها به صورت جدی بالا رفته است.

آیت الله مبلغی در توضیح تحول مناسباتی گفت: مناسبات جامعه پابه‌پای تحول در موضوعات ( گاه به صورت متاثر از آن ها و گاه به صورت موثر بر آنها) تحول پذیر شده است.

  وی گفت: ضرورتی که امروزه فرا روی فقه قرار گرفته است، توجه به قانون، رفتن به سمت قانون و توسعه آن متناسب با اقتضاءات قانون است.

آیت الله مبلغی یادآورشد: نگاه رهبر معظم انقلاب  مبنی بر فرایندی دیدن قانون از یک سو، جذب و جلب مشارکت حداکثری در این فرآیند از طرف دیگر و همچنین تمرکز بر تهیه و تنظیم و تصویب قوانین بر اساس فقه، راهبردی عمیق را فرا روی حوزه و نظام ارائه می کند که لازم است حوزه علمیه در این زمینه سریعاً جایگاه و نقش خود را تعریف و بازسازی کند.

تبیین مقصود از عنوان “چالش‌های فراروی فقه”،

وی با اشاره به ضرورت تبیین مقصود از عنوان “چالش‌های فراروی فقه”، گفت: چالش عبارت از فراروی قرارگرفتن شرایطی جدید برای یک شیء (سازمان، قانون، راه حل و یا…) است؛ بگونه ای که بقاء یا کارکرد آن شیء  در قبال آن شرایط،  به بازتعریف و بازسازی فعالیت و روش آن شیء وابسته و منوط می گردد.

رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خاطرنشان کرد: بنابراین چالش در ذات خود نه فرصت محض است و نه تهدید محض؛ بلکه وضعیتی است که دو موقعیت فرصت و تهديد را فرا روی آن شیء قرار می دهد.

آیت الله مبلغی گفت:  به این معنا پیدایی و طرح چالش های فراروی فقه، در صورتی  فرصت است که ما به سمت  تخصصی سازی، توسعه بخشی و بازسازی روش فقه  به پیش برویم.

وی گفت: ابعاد این فرصت تا آنجا پیش می رود که فقه می تواند از امکانات نهفته در شرایط جدید استفاده کند و حضور و پویایی  خود گسترش دهد.

آیت الله مبلغی افزود: البته باید بدانیم به موازات این فرصت، از سویی این شرایط، تهدید نیز  وجود دارد و آن، به انزوا و انفعال کشیده شدن فقه است.

وی اظهار داشت: وقوع این تهدید در صورت عدم توسعه دقیق فقه، عدم بازسازی روش فقه و عدم ایجاد مدیریت علم در قبال امکانات و نیروی انسانی در حوزه های علمیه نسبت به فقه است.

عضو مجلس خبرگان رهبری بیان داشت: البته ضرورت برقراری مدیریت علم در قبال امکانات و جغرافیای فقه را نباید به دخالت در فرایند مطالعه و تحقیق فقها تفسیر کنیم یا بازگشت دهیم؛ بلکه این مدیریت با توجه به ابعاد تهدید فراروی فقه و در جهت فراهم آوری بستر به منظور مواجهه با این تهدید باید شکل بگیرد.